Co symbolizuje kotwica?

KOTWICA

Kotwica symbolizuje nadzieję, pewność, bezpieczeństwo; nieugiętość; cierpliwość, spokój, stałość, poparcie, wierność; męskość; hamulec, spowolnienie; morze, żeglugę, flotę, zwycięstwo w bitwie morskiej.

* W starożytności kotwicami były wielkie kamienie, kosze kamieni, worki z piaskiem, kłody nabite metalem; przytrzymywały one statek samym ciężarem a. tarciem o dno; o nich prawdop. mówią Dzieje Ap. (27,29); "Bojąc się , abyśmy nie wpadali na skały, spuściliśmy z rufy cztery kotwice". Po wprowadzeniu kotwic żelaznych, ulepszano je przez wyposażenie w łapy, pazury i, poprzeczki. Wygięte ramiona zaczęto stosować dopiero od 1813 r.

* Kotwica emblematem morza, żeglugi, bóstw morskich, np. Posejdona (Neptuna). "Bezpieczni Polak w polu (...) a maszt, żagiel, kotew krzywą niech ci mają, co nad słonym Neptunem od pieluch mieszkają!" (Na comisją szczecińską 3-6 Kaspra Miaskowskiego).

* Dwie kotwice. "Mądrze jest rzucić dwie kotwice z szybkiego okrętu w czasie burzliwej nocy" ( Ody olimpijskie. Oda 6, 100 Pindara, ok 472 p.n.e. ).

*  "Świętą kotwicą" nazywali Grecy kotwicę używaną na statku tylko w wypadkach szczególnego niebezpieczeństwa.

* Kotwica w objęciach delfina wyraża maksymę cesarza rz. Oktawiana Augusta: festina lente łac. 'spiesz się powoli', popularną także w epoce Odrodzenia; znak firmowy na książkach drukarza weneckiego Aldusa Manutiusa (1449-1515), który wprowadził kursywę i kieszeniowce ( w formacie tzw. ósemki). Znak wybijany na monetach wielu miast portowych, w Aleksandrii, Antiochii, monetach rz.  za panowania Tytusa , na grobach żeglarzy i rybaków.

* Kotwica - połączenie zasady męskiej (maszt, fallus, trzon) i żeńskiej (półksiężyc, łódź , arka, nawa, vulva); wraz z oplatającym ją wężem (urodzajność, życie) - płodność, obojnactwo, Słońce.

* Kotwica w chrześcijaństwie - trwanie w wierze, oczekiwanie zbawienia, ufność w czasach prześladowań, zakotwiczenie łodzi życia w porcie wieczności. Wyobrażenie kotwicy [...] zastępowało we wczesnych chrześcijaństwie wyobrażenie krzyża, odstręczające nowochrzczeńców [...]

* Kotwica jest atrybutem św. Mikołaja, biskupa Miry, i św. Klemensa I, papieża (88-97); wyobrażana niekiedy z gwiazdą, z półksiężycem a. do góry piętą.

* W Grecji, w czasie święta przebudzenia wiosny, wg obyczaju lud., kapłan topi w morzu krucyfiks wraz z "Kotwicą zbawienia".

* Kotwica symbolem nadziei figurującym w katakumbach i na gemmach sygnetów wczesnych chrześcijan (często ze słowem gr. elpis 'nadzieja' a. łac. pax 'pokój' ); "My, którzyśmy się uciekli do trzymania podanej nam nadziei, którą mamy jak kotwicę duszy, bezpieczną i mocną" (List do Żydów 6, 18-19). Po zwinięciu żagli rzucenie kotwicy dawało żaglowcom jedyną nadzieję powstrzymania biegu statku niesionego wiatrem a. prądem na skały lub mieliznę. "Gdy los życie twoje wzburzy, krzep się nadziei kotwicą" ( Poezje liryczne Seweryna Goszczyńskiego ).

* Kotwica - konflikt mięczy ciałem stałym a ciekłym, ziemią a wodą.

* Kotwica do XV w. - kotka (do dziś w białej flocie nazywana pot. kotem), potem kotew  i kotwica; kot i kotwica mają chwytne pazury.

* W wolnomularstwie: nadzieja , raj, pokój.

* W heraldyce: pomoc w niebezpieczeństwie.

[W:] Władysław Kopaliński, Słownik symboli, Warszawa 2001