Latarnie morskie w Polsce
LATARNIE MORSKIE POLSKIEGO WYBRZEŻA
KRYNICA MORSKA
1895 - 1945 - pierwsza latarnia w Krynicy została zniszczona przez Niemców przepędzonych przez wojska radzieckie
1951r. - wybudowanie nowej latarni
-
Położenie: 54°23'07,2" N19°27'03,6" E
-
Wysokość wieży: 26,50 m
-
Wysokość światła: 53,00 m. n.p.m
-
Zasięg światła: 18 Mm (33,336 km)
WISŁOUJŚCIE
1482 r. - wzniesienie wieży obronnej służącej również do celów nawigacyjnych jako latarnia morska
do roku 1785 - wieża twierdzy służyła jako latarnia
NOWY PORT (Gdańsk)
1894 r.- latarnia oddana do użytku
-
Położenie: 54°24'28" N 18°39'50"E
-
Wysokość wieży: 31,30 m
-
Wysokość światła: 27,30 m n.p.m
- Zasięg światła: 17 Mm (31,484 km)
Latarnia jest wzorowana na nieistniejącej latarni z Cleveland w Stanach Zjednoczonych.
1 września 1939 r. strzałem z okna latarni dano znak żołnierzom znajdującym się na okręcie Schleswig- Holstein do rozpoczęcia ostrzału Westerplatte. Kilka chwil później z Westerplatte padły dwa strzały – pierwszy chybił. Drugi był już celny i trafił w budynek latarni.
w 1984 r. - została wyłączona
od 2004 r. - jest otwarta dla zwiedzających
OKSYWIE (Gdynia)
1887 r. - zaświecenie latarni
-
Położenie: 54°33'09" N 18°33'46" E
-
Wysokość wieży: 10,00 m
-
Wysokość światła: 46,50 m. n.p.m.
-
Zasięg światła: 8 Mm (14,816 km)
1939 r. - zniszczenie latarni w czasie obrony Kępy Oksywskiej
HEL
1826 r. - wybudowanie latarni
-
Położenie: 54°36'06" N 18°48'56" E
-
Wysokość wieży: 41,50 m
-
Wysokość światła: 40,80 m. n.p.m.
-
Zasięg światła: 18 Mm (33,336 km)
19 września 1939 r.- latarnia została wysadzona przez polskich saperów w czasie obrony Helu (dla utrudnienia celowania niemieckiej artylerii)
1942 r.- odbudowanie latarni około 10 metrów od fundamentu pierwszej latarni
GÓRA SZWEDÓW
1936 r. - wybudowanie latarni
-
Położenie: 54°37,6'N 18°49,3'E
-
Wysokość wieży: 17,00 m
-
Wysokość światła: 34,30 m n.p.m.
-
Zasięg światła: 14 Mm (25,928 km)
1990 r. - ostateczne wyłączenie latarni
Obecnie wieża, częściowo zdewastowana, to obiekt zabytkowy. Jednak niezabezpieczona i niezagospodarowana, niszczeje.
JASTARNIA - BÓR
1872 r.- wybudowanie latarni
-
Położenie: 54°39'00" N 18°47'24" E
- inne wpółrzędne: 54°36'7"N 18°47'8"E
- Wysokość wieży:
-
Wysokość światła: 36,40 m. n.p.m.
1936 r. - wygaszona i zastąpiona przez latarnię morską Góra Szwedów
JASTARNIA
1938-39 - wybudowanie latarni
-
Położenie: 54°42'01" N 18°40'58" E
-
Wysokość wieży: 13,50 m
-
Wysokość światła: 22,00 m. n.p.m.
-
Zasięg światła: 15 Mm (27,78 km)
ROZEWIE
dwie latarnie: stara i nowa
1822 r. - wybudowanie pierwszej latarni - czynna do dzisiaj
-
Położenie: 54°49'54" N 18°20'20" E
-
Wysokość wieży: 32,7 m
-
Wysokość światła: 83 m n.p.m.
-
Zasięg nominalny światła: 26 Mm (48,2 km)
1875 r. - wybudowanie "nowej" latarni, dziś latarnia nieczynna
- Położenie: 54°49 N 18°20 E
- Wysokość wieży: około 21 m
-
Wysokość światła: około 72 m n.p.m.
Od 1875 do 1910 – równoczesne "świecenie" nowej latarni z czynną "starą" latarnią
Nowa latarnia przestała być potrzebna po modernizacji pierwszej latarni, m.in. wyposażeniu w oświetlenie elektryczne, o większym zasięgu i unikalnej charakterystyce świecenia.
STILO
1904 - 06 r. - wybudowanie latarni
-
Położenie: 54°47'12" N 17°44'02" E
- Wysokość wieży: 33,40 m
-
Wysokość światła: 75,00 m n.p.m
- Zasięg światła: 23,50 Mm (43,522 km)
Latarnia jest jedną z dwóch polskich latarni całkowicie metalowych, drugą jest Latarnia Morska Jastarnia
CZOŁPINO
1875 r. - latarnia oddana do użytku
-
Położenie: 54°43'12" N 17°14'37" E
-
Wysokość wieży: 25,2 m
-
Wysokość światła: 75 m n.p.m
-
Zasięg nominalny światła: 21 Mm (38,9 km)
Wieża wznosi się na wysokiej wydmie (66 m n.p.m) na terenie Słowińskiego Parku Narodowego.
Od 1994 r. - mogą zwiedzać ją turyści
ROWOKÓŁ
Góra Rowokół wznosząca się 115 m n.p.m. pełniła rolę latarni morskiej. Palone tu ogniska miały wskazywać żeglarzom drogę. W średniowieczu góra była miejscem kultu pogańskiego. W XIII wieku zbudowano tu kaplicę św. Mikołaja, patrona rybaków i żeglarzy.
Obecnie na szczycie wznosi się wieża widokowa udostępniana dla turystów, z której rozpościera się wspaniały widok na okolice Słowińskiego Parku Narodowego.
USTKA
1892 r. - wybudowanie latarni
-
Położenie: 54°35'22" N, 16°51'25" E
-
Wysokość wieży: 19,50 m
-
Wysokość światła: 22,20 m n.p.m
-
Zasięg światła: 18 Mm (33,336 km)
JAROSŁAWIEC
1829 r. - wybudowanie latarni
-
Położenie: 54°32'30" N 16°32'41" E
-
Wysokość wieży: 33,30 m
-
Wysokość światła: 50,20 m n.p.m.
-
Zasięg światła: 23 Mm (42,596 km)
DARŁOWO
1885 r. - wybudowanie niedużej, parterowej stacji pilotów, do której przylega kwadratowa wieża
-
Położenie: 54°26'31" N 16°22'51" E
-
Wysokość wieży: 22,00 m
-
Wysokość światła: 19,70 m n.p.m.
-
Zasięg światła: 15 Mm (27,78 km)
CHEŁMSKA GÓRA
Jedna z trzech "świętych gór" Pomorza Zachodniego.
XIV - XV wiek - zakon norbertanów zbudował na górze klasztor i kaplicę; wieża kaplicy służyła żeglarzom za latarnię; istnienie latarni morskiej na Chełmskiej Górze nie zostało udokumentowane;
GĄSKI
1876 - 78 - wybudowanie latarni
-
Wysokość wieży: 49,80 m
-
Wysokość światła: 51,10 m n.p.m
-
Zasięg światła: 23,50 Mm (43,522 km)
KOŁOBRZEG
1666 r. - pierwsze zaświecenie latarni
W 1945 roku latarnię wysadzili niemieccy saperzy, ponieważ stanowiła doskonały punkt orientacyjny dla polskich artylerzystów podczas walk o Kołobrzeg w marcu 1945 roku.
Wkrótce po zakończeniu działań wojennych przystąpiono do budowy nowej latarni. Wybudowano ją w nieco innym miejscu, wykorzystując fundamenty potężnych zabudowań fortecznych
-
Położenie: 54°11'17" N 15°33'22" E
-
Wysokość wieży: 26 m
-
Wysokość światła: 36 m n.p.m
-
Zasięg światła: 16 Mm (29,6 km)
REGOUJŚCIE
niezachowany port morski z latarnią morską istniejący przed rokiem 1539 u ujścia Regi do Morza Bałtyckiego
NIECHORZE
1866 r. - uruchomienie latarni
-
Położenie: 54°05'47" N 15°03'57" E
-
Wysokość wieży: 45,00 m
-
Wysokość światła: 62,80 m n.p.m.
-
Zasięg światła: 20 Mm (37,04 km)
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania.
KIKUT
2.połowa XIX wieku - wybudowanie wieży orientacyjno-widokowej na 75-metrowej wysokości wzniesieniu Strażnica
1957 r. - opracowany przez Biuro Projektów Budownictwa Morskiego w Gdańsku projekt adaptacji wieży na latarnię morską
1962 r. - uruchomienie latarni
-
Położenie: 53°58'59" N 14°34'56" E
-
Wysokość wieży: 18,20 m
-
Wysokość światła: 91,50 m n.p.m.
-
Zasięg światła: 16 Mm (29,632 km)
Latarnia Kikut jest całkowicie zautomatyzowaną i jedyną w Polsce latarnią bezobsługową.
ŚWINOUJŚCIE
1805 r. - powstanie pierwszej latarni
1828 r. - postawienie nowej, stalowej latarni na miejscu tej starej
1854- 57 - wybudowanie obecnej latarni
-
Położenie: 53°55,96' N 14°17,05' E
-
Wysokość wieży: 64,80 m
-
Wysokość światła: 68,00 m n.p.m.
-
Zasięg światła: 25 Mm (46,30 km)
WINETA
legendarny gród i port z latarnią morską u ujścia Odry, duży ośrodek handlowy;
z kroniki Adama z Bremy dowiadujemy się o istnieniu latarni, która powstała w 1074 roku;
badaczom nie udało się ustalić lokalizacji latarni
W Polsce jest 15 czynnych latarni morskich, które posyłają światło w morze od zmroku do świtu:
Świnoujście
Kikut
Niechorze
Kołobrzeg |
Darłowo
Jarosławiec
Ustka
Czołpino |
Rozewie
Jastarnia
Hel
Port Północny
Krynica Morska |
Latarnie morskie nieczynne (wygaszone):
Rozewie
Góra Szwedów
Nowy Port
Latarnie morskie zniszczone w czasie II wojny światowej:
Gdynia Oksywie
Jastarnia - Bór
Latarnie morskie istniejące w czasach historycznych:
Twierdza Wisłoujście
Wineta
Regoujście
Rowokół